Featured post

मिथिला: समृद्ध संस्कृति र इतिहासको भूमि

मिथिला, यसको जीवित संस्कृति, इतिहास, र कला लागि प्रसिद्ध एक प्राचीन क्षेत्र हो, जुन उत्तरी भारत र दक्षिणी नेपालका भागहरूमा फैलिएको छ। यो क्षेत्र विशेषगरी मैथिली भाषासँगको सम्बन्ध र मिथिला चित्रकलाको पुरानो परंपरासँग परिचित छ, जसलाई मधुबनी कला पनि भनिन्छ। ऐतिहासिक महत्त्व मिथिलाको ऐतिहासिक जरा प्राचीन विदेह राज्यमा पर्छ, जुन प्रसिद्ध राजा जनक द्वारा शासित थियो, जो रामायणका सीताका पिता हुन्। यो क्षेत्र सदियोंदेखि सांस्कृतिक केन्द्रको रूपमा रहेको छ, वेदिक परंपरासँग जनजीवन, साहित्य, र चाडपर्वहरूको मिश्रण गर्दै। मैथिली भाषा मैथिली, नेपाल र भारतमा मान्यता प्राप्त भाषामध्ये एक हो, जसले मिथिलाको सांस्कृतिक पहिचानमा प्रमुख भूमिका खेल्दछ। यस भाषामा समृद्ध साहित्यिक सम्पत्ति छ, र विद्यापतिको जस्ता कविहरूले यसको धरोहरमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिएका छन्। मिथिला कला र संस्कृति मिथिला विशेषगरी यसको परंपरागत लोक कला, विशेषगरी विश्वप्रसिद्ध मधुबनी चित्रकलाको लागि प्रसिद्ध छ, जसमा जटिल डिजाइन र प्रतीकात्मकता हुन्छ। यी चित्रकलाहरू प्रायः धार्मिक थिम, प्रकृति, र सांस्कृतिक परंपराहरूलाई चित्रित गर्छन्। महिला...
Post a Comment

दशैं: नेपालीहरूको महान पर्व

 दशैं नेपालमा सबैभन्दा ठूलो र महत्वपूर्ण चाडमध्ये एक हो, जसलाई

विशेषगरी हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले धूमधामका साथ मनाउँछन्। यो चाड बडादशैं, विजया दशमी, र नवरात्रको रूपमा पनि परिचित छ। दशैं आश्विन महिनामा मनाइन्छ, जुन सेप्टेम्बर-अक्टोबरको समयमा पर्छ। यो चाड १५ दिनसम्म मनाइन्छ, र परिवार, सामुदायिक सद्भाव, र धार्मिक आस्थाको प्रतीक मानिन्छ।

दशैंको महत्त्व

दशैं भगवान दुर्गाको विजय उत्सवको रूपमा मनाइन्छ। यस पर्वमा भगवान दुर्गाले असुर महिषासुरलाई परास्त गरेर धर्मको विजय गराउनु भएको कथा मुख्य छ। साथै, रामले रावणलाई परास्त गरेको पौराणिक कथा पनि यस पर्वसँग जोडिएको छ। यी धार्मिक कथाहरूले दशैंलाई धार्मिक, सांस्कृतिक, र सामाजिक रूपमा विशेष स्थान दिलाएका छन्।

दशैंको आरम्भ: घटस्थापना

दशैंको पहिलो दिनलाई घटस्थापना भनिन्छ। यस दिनमा घरघरमा विशेष पूजा आरम्भ गरिन्छ। जमरा राख्ने प्रचलन यस दिनबाट सुरु हुन्छ। जमरालाई दुर्गा माताको प्रतीक मानिन्छ, र विजया दशमीको दिन यो जमरा सबै परिवारका सदस्यहरूले ग्रहण गर्ने गर्छन्।

नवरात्र: नौ दिनसम्म दुर्गा पूजन

नवरात्र अर्थात् दशैंको पहिलो नौ दिन देवी दुर्गाको पूजा-अर्चना गरिन्छ। दुर्गाको तीन प्रमुख रूप - महाकाली, महालक्ष्मी, र महासरस्वतीको विशेष पूजा गरिन्छ। यस समय देवीलाई शक्ति प्रदान गर्ने र रक्षा गर्ने शक्ति स्वरूप मानिन्छ। घरघरमा पूजा, आरती, र भजनहरूको आयोजना गरिन्छ, र दशैंको वातावरण उल्लासमय बन्छ।

फूलपाती

फूलपाती दशैंको सातौं दिन पर्दछ। यो दिन परिवार र समाजमा विशेष उल्लास मनाइन्छ। गाउँबाट सहर तिर फूल, पात, र अन्य पूजाका सामग्रीहरू ल्याइन्छन् र देवीलाई अर्पण गरिन्छ।

अष्टमी र नवमी

महाअष्टमी र महानवमी दशैंका विशेष दिनहरू हुन्। महाअष्टमीको दिनमा दुर्गा पूजनको अन्तिम चरण हुन्छ, र बलि दिने परम्परा रहन्छ। महानवमीको दिनमा विशेष पूजाहरू हुन्छन्, र देवतालाई बलि चढाउने चलन रहेको छ। यस दिन हातहतियार र सवारी साधनहरूको पूजा पनि गरिन्छ, जसले साहस र समृद्धिको प्रतीक मानिन्छ।

विजया दशमी

दशैंको सबैभन्दा महत्वपूर्ण दिन विजया दशमी हो। यो दिन परिवारका सबै सदस्यहरूले आफ्ना अग्रजहरूबाट टीका र जमरा ग्रहण गर्छन्। अग्रजहरूले टीका लगाएर आशीर्वाद दिन्छन् र समृद्धिको कामना गर्छन्। टीका लगाउन र आशीर्वाद लिनका लागि टाढा रहेका आफन्त र प्रियजनहरू पनि घर फर्कन्छन्। यो दिनलाई सामूहिक रूपमा पारिवारिक मेलमिलापको दिन मानिन्छ।

दशैंको सांस्कृतिक पक्ष

दशैं केवल धार्मिक पर्व मात्र नभई सांस्कृतिक रूपमा पनि महत्त्वपूर्ण छ। दशैंका अवसरमा नयाँ कपडा किन्ने, मीठो खाने, र परिवारसँग रमाइलो गर्ने चलन छ। यसले नेपाली समाजमा एकता र मेलमिलापको भावना बढाउँछ। दशैंमा बजारहरूमा चहलपहल बढ्छ, र विभिन्न खेलकुद, पिङ खेल्ने, र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरूको आयोजना गरिन्छ।

निष्कर्ष

दशैं नेपालीहरूको हर्षोल्लासको पर्व हो, जसले धर्म, संस्कृति, र परिवारलाई एकैसाथ जोड्ने काम गर्छ। यो पर्वले राम्रोको जीत र नराम्रोको हारको सन्देश दिन्छ। दशैंको महत्त्व केवल धार्मिक र सांस्कृतिक दृष्टिकोणमा मात्र नभएर सामाजिक सद्भाव र एकता बढाउन पनि ठूलो भूमिका खेल्छ।


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

मिथिला: समृद्ध संस्कृति र इतिहासको भूमि

मिथिला, यसको जीवित संस्कृति, इतिहास, र कला लागि प्रसिद्ध एक प्राचीन क्षेत्र हो, जुन उत्तरी भारत र दक्षिणी नेपालका भागहरूमा फैलिएको छ। यो क्षेत्र विशेषगरी मैथिली भाषासँगको सम्बन्ध र मिथिला चित्रकलाको पुरानो परंपरासँग परिचित छ, जसलाई मधुबनी कला पनि भनिन्छ। ऐतिहासिक महत्त्व मिथिलाको ऐतिहासिक जरा प्राचीन विदेह राज्यमा पर्छ, जुन प्रसिद्ध राजा जनक द्वारा शासित थियो, जो रामायणका सीताका पिता हुन्। यो क्षेत्र सदियोंदेखि सांस्कृतिक केन्द्रको रूपमा रहेको छ, वेदिक परंपरासँग जनजीवन, साहित्य, र चाडपर्वहरूको मिश्रण गर्दै। मैथिली भाषा मैथिली, नेपाल र भारतमा मान्यता प्राप्त भाषामध्ये एक हो, जसले मिथिलाको सांस्कृतिक पहिचानमा प्रमुख भूमिका खेल्दछ। यस भाषामा समृद्ध साहित्यिक सम्पत्ति छ, र विद्यापतिको जस्ता कविहरूले यसको धरोहरमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिएका छन्। मिथिला कला र संस्कृति मिथिला विशेषगरी यसको परंपरागत लोक कला, विशेषगरी विश्वप्रसिद्ध मधुबनी चित्रकलाको लागि प्रसिद्ध छ, जसमा जटिल डिजाइन र प्रतीकात्मकता हुन्छ। यी चित्रकलाहरू प्रायः धार्मिक थिम, प्रकृति, र सांस्कृतिक परंपराहरूलाई चित्रित गर्छन्। महिला...
Read more

"The Psychology of Money" by Morgan Housel

 Understanding the Role of Behavior in Financial Success Morgan Housel’s The Psychology of Money offers a fresh perspective on how individuals think about money and the critical role that behavior plays in financial success. Unlike many finance books that focus on technical strategies like investing or saving, Housel emphasizes that mindset and emotions are just as important. The core message of the book is that financial decisions are often driven by emotions, personal experiences, and individual psychology. For example, two people with the same financial education and resources can make drastically different decisions based on how they view risk, fear, and success. Housel presents 20 key lessons, each exploring a different psychological aspect of money, such as: 1. Time and Patience: Compounding is incredibly powerful, but it takes time. The longer you can leave your investments to grow, the more wealth you'll accumulate. 2. Wealth vs. Rich: Being rich is about how much you spen...
Read more